“Atlantic Council”-media agentliyi “HƏMAS-ın 7 oktyabr terror hücumlarından bir il sonra bölgə necə dəyişdi?”adlı məqalə dərc edib. Məqalədə münaqişənin Yaxın Şərqdə və Şimali Afrikada əks-səda verən dərin siyasi, ictimai və təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı izlər buraxdığı qeyd olunub.
Crossmedia.az təqdim edir:
" 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-ın İsrailə qarşı misli görünməmiş terror hücumu ilə alovlanan müharibədə yaraqlılar 1200 nəfəri öldürüb və 251 nəfəri girov götürüb, onlardan 97-si bir il sonra hələ də girov saxlanılır, bu qrupun təxminən üçdə biri artıq öldüyünə inanılırdı. Hücum, İsrail Müdafiə Qüvvələrinin (IDF) HƏMAS-ı və onun bu günə qədər davam edən imkanlarını məhv etmək məqsədi daşıyan hava hücumları və qurudan işğalı ilə İsrailin onilliklər ərzində ən güclü reaksiyasına səbəb oldu.
2007-ci ildən HƏMAS tərəfindən idarə olunan və təxminən iyirmi ildir İsrailin blokadası altında olan Qəzza zolağı geniş dağıntılara məruz qalıb və infrastrukturuna ciddi ziyan dəyib. HƏMAS-ın idarə etdiyi səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, müharibə başlayandan bəri təxminən 41 min nəfər həlak olub. Qəzzada humanitar vəziyyət fəlakətli həddə çatıb, Qəzzalılar böyük ərzaq qıtlığı, xəstəliklərin yayılması və 1,9 milyon insanın evlərini tərk etməsi ilə üzləşib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatında gərginliyi azaltmaq məqsədilə aparılan beynəlxalq səylər təsirsiz olub və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (İCM) Prokurorunun İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahu, Müdafiə naziri Yoav Qallant və Həmas lideri Yəhya Sinvar əleyhinə həbs orderi tələb etməsi İsraildə qəzəblə, Həmasda isə istehza ilə qarşılanıb. Birləşmiş Ştatlar, Qatar və Misir 2023-cü ilin noyabr ayında atəşkəs əldə etmək və bəzi girovları azad etməkdə müvəffəqiyyət qazanmışdı, lakin o zamandan bəri münaqişə dayanmadan davam edir və regionu qeyri-müəyyən bir vəziyyətdə qoyaraq geniş regional münaqişə ehtimalına doğru irəliləyir.
İranın oktyabrın əvvəlində iki yüzə yaxın ballistik raket atmasından sonra İsrail və İran arasında birbaşa münaqişə potensialı heç vaxt bu qədər yüksək olmayıb. Yəməndəki husi üsyançıları aylar ərzində fasilələrlə İsrailə raketlər atmaqla yanaşı, Qırmızı dəniz və Bab əl-Məndəb boğazında qərb gəmi xətlərinə ardıcıl hücumlar edib. İsrail-Livan sərhədində hər gün baş verən atışmalar son bir il ərzində hər iki ölkədə onlarla insanın ölümünə səbəb olub. Potensial olaraq daha geniş bir müharibəyə səbəb ola bilər - İsrailin sentyabrda Hizbullahın baş katibi Həsən Nəsrullahı öldürməsindən və İDF tərəfindən Livanın cənubunu qurudan işğalından sonra ehtimalı xeyli artmışdır".
Nihat Tahirov
